JİNEKOLOJİK MUAYENE
Son
yıllarda insan ömrünün uzamasıyla birlikte sağlık problemleri
artmaya başlamış ve koruyucu tıp daha da önem kazanmıştır.
Özellikle 40 yaşından sonra hem erkekler hem de kadınlar için
birtakım kontrol muayeneleri zorunlu hale gelmiştir. Kadınlar
için jinekolojik muayene bu kontrol muayenelerinden biridir.
Pek
çok kadın için jinekolojik muayene ve "o masaya çıkmak"
korkutucu ve hatta kabus olabilir. Daha önce yaşanmış kötü
tecrübeler ile çevreden duyulan abartılı ve yanlış bilgiler
sonucunda oluşmuş haksız ön yargılar nedeniyle kadınlar
jinekolojik muayeneden kaçınmaktadırlar.
Unutulmamalıdır
ki; zamanında ve rutin olarak yapılan muayeneler, birçok
hastalığın erken dönemlerde teşhisini sağlayarak sonradan
ortaya çıkabilecek olumsuz durumları, alınacak çok basit
önlemlerle engelleyebilir.
Jinekolojik
muayene ile rahim, rahim ağzı, yumurtalık ve vajina kanserleri çok
erken safhalardayken yakalanabilir. Ayrıca rahim ağzı (serviks)
bölgesindeki gizli enfeksiyonlar henüz bir yaraya sebebiyet
vermemişken teşhis ve tedavi edilebilir.
Cinsel hayatı
başlayan her kadının düzenli olarak, hiçbir şikayeti olmasa
bile yılda en az bir kez bir jinekologa gidip muayene olması ve
smear testi yaptırması tavsiye edilmektedir.
Her
zaman için hastalığın ortaya çıkmasını engellemek hastalığı
tedavi etmekten çok daha kolaydır. Gerçekten
de uygulanan koruyucu sağlık hizmetleri ile hastalık veya kanser
oluşumunu önlemek maddi ve manevi açıdan çok daha kolay ve
ucuzdur.
Muayene
öncesi her hastamızda “anamnez (öykü) alma” dediğimiz
kişinin kendi durumu ile ilgili sorular sorularak bilgiler alınır.
Hastanın şikayeti ile ilgili
anlattıkları, varsa bir hastalığa tanı koyulmasındaki en önemli
yardımcılardır. Bu nedenle hastanın şikayetinin ne olduğu, ne
zaman ve ne şekilde başladığı ve bu yakınma ile ilgili gerekli
olabilecek diğer sorular önemlidir.
Gebelik
durumu ile ilgili bilgiler
(Daha
önce hamile kalıp kalmadığınız, düşük, kürtaj, doğum,
önceki hamileliklerinizde yaşadığınız sorunlar, önceki
doğumlarınızın şekli, eğer
sezaryen oldu ise bunun nedeni, eğer normal doğum yaptıysanız
doğumunuzun nasıl geçtiği gibi sorular sorulur.
Kişilerden
ayrıntılı bir öykü alma işleminden sonra jinekolojik muayeneye
geçilir. Yapılan jinekolojik muayeneler bakire olan ve olmayan
hastalarda değişiklik göstermektedir.
Bakire
Hastalardaki Kontroller
Eğer
kişi bakire ise idrara sıkışık haldeyken karından yapılan
ultrason incelemeleri (transabdominal ultrasonografi) bize rahim,
yumurtalıklar ve rahim komşuluğundaki organlar (adnexler) ile
ilgili bilgiler verecektir.
Karından
yapılan (transabdominal) ultrasonografiler özellikle rahimde
bulunan myomları, yumurtalıklardaki kistleri (over kistleri) açığa
çıkarmada son derece önemlidir. Ayrıca özellikle şiddetli adet
sancıları (dismenore) şikayeti olan genç kızlardaki gizli
çikolata
kistleri (endometriomalar) ortaya
çıkarılabilir.
Bakire
Olmayan Kadınlardaki Kontroller
Cinsel
hayatı başlayan kadınlarda yıllık jinekolojik muayeneler, smear
testleri ile vajinal ultrason muayeneleri son derece önem
taşımaktadır.
Jinekolojik
muayeneler hastalarımız açısından her ne kadar çok sevimli
gelmese de “jinekolojik muayene masa”sında yapılmalıdır.
Çünkü bu masalar bir kadının jinekolojik olarak en rahat ve en
iyi değerlendirilebilir pozisyonunu bizlere sağlar. Ayrıca bu
muayeneler özenle yapıldığında son derece kolay, ağrısızdır
ve yalnızca birkaç dakika sürer.
Jinekolojik
muayenelerde öncelikle dış genital alan gözle değerlendirilir.
Genital siğil (kondülom), kitle, kızarıklık, kist gibi herhangi
bir lezyonun olup olmadığına bakılır. Daha sonra kişi
ıkındırılarak rahim veya idrar kesesinde herhangi bir sarkma
(prolapsus) varlığı araştırılır.