TÜLİN KAHVECİ-KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM
SAĞLIK VE GÜZELLİK PARTNERİNİZ
SAĞLIK VE GÜZELLİK PARTNERİNİZ
Mide bulantılarının olması normal midir?
Gebelik süresince ortalama 6-12. gebelik haftaları arası mide bulantılarının görülmesi normaldir. Çoğu zaman basit diyet düzenlenmeleri ile bu şikayetler kaybolur, ancak nadir durumlarda bu şikayetler gebelik sonuna kadar devam edebilir, hatta bazen hastaneye yatırılması gereken durumlar görülebilir. Eğer yediğiniz her şeyi kusuyorsanız ve kilo kaybediyorsanız mutlaka doktorunuza başvurun.
Mide şikayetleri için nasıl beslenmem gerekir?
Öncelikle azar azar ve sık beslenilmesi önemlidir. Mide şikayetlerinin artmasına neden olabilecek yağlı, salçalı, asitli, ekşi gıdaların tüketilmesinden uzaklaşılmalıdır. Sıvı alımı artırılmalıdır, ancak bir anda bir bardak su içererek değil de yudum yudum yavaş içilmelidir. Mideyi baskılayacak tuzsuz peynir, haşlanmış patates, kızarmış ekmek, galeta, leblebi gibi gıdalar ile beslenilmelidir. Bulantıları başlatan kokulu (tavuk, balık gibi) yiyecekler, sabunlar, parfümler ve deterjanlardan uzak durulmalıdır.
Gebeliğin son dönemlerinde de mide problemleri olur mu?
Gebeliğin son aylarında bebek mideye baskı uygular. Ayıca mide boşalma hızı oldukça azalır. Bunlara bağlı olarak mide asidi yükselir ve ağzınızda veya gezinizdeki acı tad oluşur (Reflü). Böyle bir durumda soda ya da süt içebilirsiniz. Bu şikayetleriniz sürekli devam ediyorsa doktorunuza danışın. İlaç kullanmanız gerekebilir. Yatmadan hemen önce yemek yemekten ,kahve ve şekerli gıdalar,çikolata ve asitli içeceklerden kaçının.
İstenilen cinsiyette bebek sahibi olunabilir mi?
Ülkemiz dahil olmak üzere tüm dünyada insanların bu konudaki istekleri doğrultusunda yapılmış pek çok çalışmalara rağmen elimizde halen kesin sonuçlar bulunmamaktadır. Ancak gebelik öncesi belirli gıdalarla beslenme ve ilişki zamanının belirlenmesi gibi yöntemler istenirse denenebilir.
Bebeğimin cinsiyetini ne zaman öğrenebilirim?
Döllenmenin gerçekleştiği anda belli olan cinsiyet ancak 11. gebelik haftasında penis gelişimi ile görülür hale gelmesine rağmen ultrasonografide ancak 14-16. gebelik haftalarından itibaren belirginleşir. Bu haftalarda bebeğin pozisyonu uygun ise cinsiyeti ultrasongrafi muayenesi sonrasında söylenebilir.
Gribe yakalanmak bebeği etkiler mi?
Grip veya soğuk algınlığının belirtileri sizi rahatsız etse de genellikle bebeğe zarar vermez. Grip bebeğe geçse dahi anne adayından gelen koruyucu maddeler de geçtiğinden onu ciddi enfeksiyona yakalanmaktan korur ve grip mikrobunun sakatlık yapıcı özelliği olmadığından, bebek bu durumdan çoğunlukla olumsuz etkilenmez.
Gebelikteki bağışıklık sisteminizdeki zayıflamalar nedeniyle daha kolay hastalığa yakalanabilinmektedir. Bu nedenle öncelikle kendinizi hastalıktan korunma konusunda dikkatli olmanız önerilmektedir. Yakının çevrenizde soğuk algınlığı varsa, ellerinizi sık sık yıkayın ve onlardan uzak durun veya maske kullanın. Çünkü bu mikroplar kolaylıkla hasta kişiye temas etmeyle bulaşır.
Gebelikte soğuk algınlığı ve grip olduğunuzda, ilaç almadan bol dinlenme ve fazla sıvı alma ile mevcut şikayetleri azaltabilirsiniz. Gebelik sırasında soğuk algınlığı belirtileri daha uzun sürebilir.
Ayrıca;
Odanızı devamlı nemlendirin, bunu bir miktar su kaynatıp buharının odanızda dağılmasını sağlayarak yapabilirsiniz.
Ateşinizin olması durumunda ise hafif ılık banyolar sizi rahatlatacaktır. Ateşiniz düşmez ise doktorunuza başvurun.
İştahınız soğuk algınlığından etkilenmiş olsa bile, yemenize dikkat edin. Özellikle az az ve de sık sık yiyin.
Sıvı tüketimini arttırın. Bazı bitkisel çayları ( ıhlamur gibi) ılık olarak içebilirsiniz.
Tüm önlemlere rağmen şikayetleriniz devam ediyorsa doktorunuzu arayınız. Daha ciddi bir probleminiz olabilir.
Gebelikte grip aşısı yapılabilir mi ?
Evet yapılabilir.
Ağır yük kaldırmak gebeliğe zarar verir mi?
Fazla kilo kaldırmak bebeğinizden çok bel ve sırt sağlığınız için zararlı olabilir. Herhangi bir ağırlık kaldırırken dizlerinizi hafif kırıp, ağırlığı önünüze değil ayaklarınızın hemen yanına alarak ve sırtınızı mümkün olduğunca dik durumda tutarak kalkmanız bel sağlığınız açısından uygun olacaktır.
Ancak düşük veya erken doğum riski taşıyan gebelerin ise ağır yük kaldırmaları kesinlikle önerilmez.
Gebelik sırasında cinsel ilişki olabilir mi?
Düşük tehdidi, erken doğum tehdidi, plasenta yerleşim anomalileri vs…. gibi özel durumlar yoksa ve doktorunuz bu özel durumlarla ilgili sizi uyarmadıysa, bebeğinizin kalp atışları görüldükten sonra 34. gebelik haftasına kadar cinsel yaşamınız hiçbir şekilde değişmeyecektir. Burada bilinmesi gereken şeyler, gebeliğin başında, hemen her gebe biraz karın ağrısından yakınır, sanki adet görecekmiş gibiyim der, bu normaldir, kanama olmadıkça anlam ifade etmez. Bu dönemdeki cinsel ilişki bu ağrının hissedilmesini artırabilir ve bu anlamda, 6.-7. haftaya kadar ki bu haftalarda bebeğinizin kalp atışları başlamış olmalıdır, dikkat etmenizde fayda vardır.
Cinsel ilişki düşüğe neden olur mu?
Cinsel ilişkinin düşüğe neden olduğuna dair bilimsel veri olmamakla beraber zaten oluşacak olan bir düşüğü hızlandırdığı düşünülmektedir. Ancak bazen rahim ağzında olan erezyonlar (yaralar) veya polipler ilişki sonrası kanama problemine neden olduğundan düşük riski ile karıştırılabilmektedir. Böyle durumlarda ultrasonografi ile bebek değerlendirildikten sonra ayrıca vajinal muayene ile rahim ağzı da değerlendirilmeli; gerekirse servikal smear ( rahim ağzı kanseri tarama testi) alınmalıdır.
Gebelikte uyku düzeninin değişmesi normal midir?
Evet. Tüm fiziksel ve duygusal değişiklikleri göz önüne alacak olursak uyku düzenindeki bu değişikliklerin olması pek şaşırtıcı değildir. Bazı kadınlar ilk üç ayda daha fazla uyumalarına rağmen, bazıları gece uyumakta zorluk çekmektedir. Özellikle de son 3 ayda bebeğin baskısı ve sık ,tuvalete çıkmak nedeniyle uyku problemleri yaşanabilmektedir.
Yatmadan önce idrarınız olsun veya olmasın mutlaka tuvalete gidiniz, akşamları aşırı sıvı gıda tüketiminden kaçınınız. Çünkü gebelikteki sık idrara çıkma problemleri de uykuyu böler ve düzensizleştirir.
Yatmadan hemen önce yemek yemeyin. Çünkü reflü nedeniyle uyku problemi yaşayabilirsiniz.
Diş fırçalarken diş eti kanamalarının önemi var mıdır?
Gebelik sırasında diş etlerinde kanlanma artışı olduğundan dişetleri şişer ve her fırçalamada kanamaya eğilim artar. Genelde ağrı ve kızarıklık gelişmediği sürece endişelenecek herhangi bir durum yoktur. Yine de sürekli olduğu durumlarda Diş Hekimi kontrolüne gidilmesinde fayda vardır.
Normal dönemde olduğu gibi gebelik sırasında da diş bakımı önemlidir. Diş fırçalama (günde en az iki kez) işlemi yumuşak uçlu diş fırçaları ile ve dişetine fazla baskı uygulamadan yapılmalıdır.
Gebe diş çektirebilir mi?
Gebelikte diş çürükleri ve diş rahatsızlıkları normale göre daha sık görülür. Çünkü gebelik boyunca diş ve kemiklerden sürekli bir kalsiyum eksilmesi olmaktadır. Bu yüzden kalsiyumdan zengin beslenmenin önemi büyüktür.
Çok zorunlu kalmadıkça gebelikte diş çekimi, dolgu ve kanal tedavisi gibi cerrahi işlemler ilk üç aydan sonraya ertelenmelidir. Ancak çok zorunlu kalınırsa ilk aylarda da bazı önlemler alınarak yapılabilir.
Diş hekiminize gittiğinizde mutlaka gebe olduğunuzu ve gebelik haftanızı söyleyiniz.
Burun kanaması gebeliğe bağlı olabilir mi?
Gebelikteki burun kanamaları aynı diş eti kanamaları gibi salgılanan bazı hormonlardaki artışa bağlı olarak gelişen kanlanma artışı sonucunda olur. Bu değişiklik rahatsız edici olması dışında genellikle sizin ve bebeğinizin sağlığına zarar vermez.
Burun sekresyonlarını (salgılarını) yumuşatmak için okyanus suyu veya tuzlu su (serum fizyolojik) kullanabilirsiniz. Tahrişi önlemek için burnunuzu çok yavaş temizleyiniz.
Burun kanamasını olduğunda durdurmak için oturun ya da ayağa kalkın fakat sakın yutmayın ve başınızı arkaya doğru değil öne doğru tutun. Burun kemiğinin üst kısmındaki yumuşak bölgeye bir kaç dakika süreyle parmaklarınızla bası uygulayın. Bu işlemi bir kaç defa uygulayın, eğer durmazsa doktorunuza danışın. Kanamalar oldukça sık ve fazla oluyorsa bir KBB uzmanı tarafından muayene ve kan tetkikleri gerekebilir.
Yapılan ultrasonografi muayenelerinin bebeğe bir zararı var mı?
Şu ana kadar yapılan araştırma sonuçlarına göre herhangi bir zararı olduğu gösterilmemiştir. Ultrason günümüzde güvenilir ve bebeğe zararı olmayan bir yöntemdir. Ancak ultrasonografi tıbbi bir uygulamadır ve belli haftalarda bebeğin değerlendirilmesi için yapılmalıdır.
Hamilelikte hamama gidilir mi?
Hamamda uzun süre kalındığında vücutta ısı artışı söz konusu olabileceğinden hamama gitmekte sakınca olmamakla beraber 10 dakikadan daha uzun süre kalınmaması önerilir. Enfeksiyon riski nedeniyle dikkat edilmelidir. Sauna ise gebelik döneminde önerilmemektedir.
Saç boyatılır mı?
Bu konuyla ilgili çelişkili çalışma sonuçları olduğundan eğer istenirse 12. haftaya kadar saç boyatmaktan kaçınmak, 12. haftadan sonra ise organik boyalarlarla saçı boyatmak denenebilir.
Asitli içecekler yasak mı?
Asitli içeceklerin anne adayının sindirim sistemini tahriş etmesinden kaçınmak amacıyla günde bir adet ile sınırlamak uygundur. Soda içilebilir.
Hangi gıdaları yememeliyim?
Belli başlı birkaç yiyecek özellikle toksoplazma riskinden dolayı mutlaka dikkatli tüketilmeli veya tamamıyla menüden çıkarılmalı. Bunların başında çiğ kırmızı et (çiğköfte), çiğ yumurta, sakatatlar ve çiğ süt ürünleri geliyor. Salatayı daima çok iyi yıkayın. Mümkün olduğunca ciğer tüketmeyin.
Diyet ürünleri yenebilir mi?
Yağı alınarak diyet haline getirilmiş ürünlerde sakınca olmamakla beraber (süt gibi) suni şekerler katılarak hazırlanmış diyet ürünler (diyet kola gibi) tüketilmesi, şeker hastalığı olan anne adayları hariç, uygun değildir.
Hamilelikte tatlandırıcı kullanmaya devam edebilir miyim?
Gebelik öncesi diyabeti olan veya gebelik diyabeti olan anne adayları hariç, suni tatlandırıcı kullanımı önerilmemektedir.
Hamileliğimde midye yiyebilir miyim?
Midye deniz ürünleri arasında en çok ağır metal biriktiren canlıdır ve tüketiminden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
Dondurulmuş gıdalardan hazırlanmış yemekleri yememeli miyim?
Son kullanma tarihi geçmediği ve gıdanın kendisi hamilelikte tüketimi uygun olduğu sürece bu gıdaların tüketilmesi zararlı değildir. Sadece çözdürülüp tekrar dondurulan gıdalar tüketilmemelidir.
Hamilelikte hiç tuz tüketmemeliyim ?
Hamilelik döneminde vücutta ödem oluşma eğilimi olması nedeniyle tuz kısıtlamasına gitmek doğrudur. Eğer tansiyon artışıyla seyreden bir sorun var ise tuz kısıtlaması daha fazla uygulanmalıdır.
Karın küçükse bebek gelişmiyordur demek doğru mudur?
Anne adaylarının karınlarının gebelik haftasına göre ufak veya büyük olması bebeğin büyüklüğü veya içinde bulunduğu sıvının miktarı ile ilgili olabilmektedir. Ancak bebeğinizin gerçek büyüklüğü ve suyunun miktarı yapılan ultrasonografi muayeneleri sonunda söylenir.
Mememin küçük olması süt miktarı mı azaltır mı?
Göğüs kitlesiyle süt miktarı arasında bir bağlantı olmakla beraber çok aşırı küçük olmadığı sürece bebeği besleyecek süt miktarına aşırı azalma olmaz. Önemli olan meme büyüklüğü değil salgılanan süt miktarıdır.
Hamilelikte yolculuk yapılabilir mi?
Düşük veya erken doğum riskiniz yoksa gebelik süresince araba veya uçak yolculu yapmanızda sakınca bulunmamaktadır. Özellikle 35. haftadan sonra anne adayının şehir değiştirmesi çok uygun değildir. Bu süreden önce ise 2 saatte bir mola verilerek uzun seyahatler yapılması, bu molalarda yürümek doktorunun onayıyla, mümkündür. Aksi takdirde özellikle uzun yolculuklar sonrasında bacaklarda damar tıkanıklığı riski daha da artacaktır.
Gebelik döneminde çalışmamın sakıncası var mı?
Gebelik bir hastalık durumu olmadığından dolayı sağlıklı devam eden bir gebelikte ağır kaldırılan işler dışında çalışılmasının bir sakıncası bulunmamaktadır. Ancak gebelikte gelişebilecek düşük riski, erken doğum, tansiyon problemleri gibi durumlarda istirahat önerilmektedir.
Bilgisayar başında çalışmak bebeğe zarar verir mi?
Bilgisayar “ışınlarının” bilinen olumsuz bir etkisi saptanmış değildir. Ancak laptop adı verilen dizüstü bilgisayarların altlarının ısınması ve bunun gelişmekte olan bebeği olumsuz etkilemesi imkan dahilinde olacağından bilgisayarlarla masa başında çalışılmalıdır. Ancak uzun süreli bilgisayar başında oturmak, hareketsiz kalmak damar tıkanıklığı ve bel ağrılarına sebep olabilmektedir.
Doğum iznine ne zaman ayrılabilirim?
32. gebelik haftasında isterseniz doğum iznine ayrılabilirsiniz veya doktorunuz da uygun görür ise 37. gebelik haftasına kadar çalışabilirsiniz.
Dinlediğim müzik bebeğin ruhsal gelişimini etkiler mi?
Dinlenen müzik anne adayında yarattığı olumlu ruh haliyle salgılattığı “mutluluk” hormonları sayesinde bebek üzerinde de olumlu etki yapar. Aynı şekilde gebelik döneminde yaşanan psikolojik stres de bebeği olumsuz olarak etkiler.
Hamilelik varisleri geçer mi?
Hamilelik döneminde ilk defa gelişmiş olan varisler çoğunlukla lohusalık bitiminde kaybolur. Özellikle genital bölge varisleri doğum ile ortadan kaybolur. Hemoroid (Basur) ise çoğu zaman geçer, nadiren kalıcı olur. Hamilelikten önce var olan varisler ise hamilelikte daha belirgin hale gelebilirler ve geri dönüşümleri daha zordur.
Hamilelikte saç ve tırnaklarda değişim olur mu?
Hamilelik dönemi saçların ve tırnakların hızlı değişime uğradığı bir dönemdir ve hem hızlı uzayabilir ve hem de özellikle emzirme döneminde daha bariz olmakla beraber daha kolay dökülebilir. Dökülme ilk birkaç ay oldukça yoğun olur bu durum genellikle 1. yıl sonuna kadar devam eder ve sonrası normale döner. Bu hızlı dökülme kalıcı değildir.
Hamilelikte baş ağrısı neden olur?
Özellikle 8-16. haftalar arasında beyin damarlarının genişlemesine bağlı olarak anne adaylarında baş ağrılarına sıklıkla rastlanabilmektedir. Basit ağrı kesicilere (Parol, Minoset tablet gibi) yanıt vermeyen baş ağrıları durumunda Nörolojik muayene gerekebilir. Ayrıca baş ağrısı gelişebilecek bir tansiyon probleminin habercisi olabileceğinden baş ağrısı durumlarında tansiyon ölçülmesinde fayda vardır. Ölçülen tansiyon 130/80 mmhg den düşük ise problem olmamaktadır.
Gebelikte tansiyon düşüklüğü normal midir?
Gebelikte vücutta meydana gelen değişikliklerden dolayı tansiyonun düşük olarak ölçülmesi normaldir. Bu durumlarda bol sıvı alarak ve hafif tuzlu gıdalar ile beslenilebilir.
İlk defa ne zaman hareket edecek?
Hamileliğin belki de en heyecanlı anı bebeğinizin ilk tekmesini atmasıdır. İlk hamilelikte genelde 18-20. haftada ilk hareketler hissedilebilir. Deneyimli anneler ve ikiz bekleyenler 16-18. haftadan itibaren hareket hissedebilirler.
Bebek tekmelemesi çok canımı yakıyor. İç organlarıma zarar verir mi?
Bebeğin tekmeleriyle kalın rahim duvarını aşarak iç organlara zarar vermesi mümkün değildir ve görülmemiştir.
Hamilelik daha sık rüya görmeye neden olur mu?
Hamileliğin özellikle son haftalarında beyin biyokimyasında olan değişimler nedeniyle rüyaların daha yoğun ve daha canlı görülebilmektedir.
Manyetik kapılar zararlı mı?
Bu konuda bilimsel veri yoktur. Zararlı olduğunu düşünmek çok olası değildir. Böyle olmakla birlikte yine de, içinden geçerken çok düşük miktarda manyetik alandan geçiyorsunuz. Geçmeme hakkınız olduğunu bilin. En yüksek güvenlik önlemlerinin olduğu havalimanlarında bile bu kapılardan hamile olduğunuzu ifade ederek geçmeme hakkınız var, kullanın, sizi ayrı arasınlar. Mağaza girişlerinde vs.. kesinlikle geçmeyin.
Gebelikte Nasıl Yatmalıyım?
Gebeliğinizin ilk dönemlerinde istediğiniz pozisyonda yatabilirsiniz. Yatış pozisyonunuzla bebeğinize zarar veremeyeceğinizi bilmeniz önemlidir. Gebelik tüm sistemler için, kendi içinde ciddi otokontrol barındırır. Belli gebelik haftası sonrasında zaten istediğiniz gibi yatamayacaksınız. Rahminizin büyüklüğü gebeliğinizin 20. haftalarına kadar istediğiniz pozisyonda yatmanıza izin verir. Gebeliğiniz büyüdükçe istediğiniz pozisyonda yatamazsınız, ya sağa ya sola dönmek zorunda kalırsınız.
Bugün elimizdeki tekniklerle, bebeğe en fazla kan giden pozisyonun sol yan yatış olduğunu biliyoruz. Sırtüstü yattığınızda bebeğinizin içinde bulunduğu rahmin, arkasındaki en büyük damarlara yaptığı baskı nedeniyle bebeğinize daha az kan gidecektir. Bu da anne adaylarında tansiyon düşüklüklerine neden olabilmektedir. Hep aynı yöne doğru yatmak bir süre sonra omuz ağrılarına neden olabileceğinden arasıra yön değiştirmek daha da uygun olacaktır. Ayrıca göbeğin altına, sırta ve bir adet de bacak arasına yastık koyarak yatmak veya hamilelik yastıkları kullanmak uygun olabilir.
Kendimi yorgun hissetmem normal mi?
Gebelikte yoğun olarak salgılanan Progesteron hormonu rahmi rahatlatırken aynı zamanda yorgunluğa neden olabilir. Bu nedenle özellikle hamileliğin ilk aylarında kendinizi sıkça yorgun hissedebilirsiniz. En iyi çözüm ise dinlenmek ve uyumak.
Kabız olmam normal mi ?
Gebelikte salgılanan Progesteron hormonu nedeniyle barsak hareketleri yavaşlar, mide boşalma hızı azalır. Bu nedenle kabızlık sıkça görülür. En kolay çözüm beslenmenin düzenlenmesidir. Kepekli besinler veya bağırsaklarınızı çalıştıracak şekilde lifli gıdalar tüketin. Bolca sıvı alın ve hareket edin. Buna rağmen kabızlık problemi yaşıyorsanız mutlaka doktorunuza başvurun.
Sık idrara çıkmam normal mi?
Gittiğiniz her yerde tuvalet arıyorsanız bu duruma şaşırmayın. Dolaşım sisteminizdeki hızlanma böbreklere de yansıdığından tuvalet gitme sayınız da doğal olarak artacak. Özellikle gebeliğinizin son dönemlerinde bebeğin baskısının da bunda etkisi bulunmaktadır. Durum size sıkıcı gelse de herhangi bir zararı yok. Ancak gebelikte idrar yolu enfeksiyonları sık görüldüğünden idrarınızı tutmayın ve idrar yaparken yanma olunca doktorunuza başvurun.
Çatlaklar oluşmak zorunda mı?
Bu tam anlamıyla cildinizin yapısına bağlı. Ama kadınların yüzde 70’inden fazlası gebelikte çatlaklarla karşılaşıyor. Buna şaşmamak gerekiyor çünkü karnın çapı 50 – 60 cm kadar büyüyor ve bu durum cildiniz için ağır bir yük. Liflerin maksimum esnemesi gerekiyor ve cildiniz zayıfsa yırtılabilirler. Her ne kadar çatlakların rengi hamileliğin ardından soluklaşsa da izleri hep kalır. Gebeliğin başından itibaren karın bölgesini nemlendirmek ve çatlak önleyici kremler kullanmak size yardımcı olabilir. Ancak her zaman başarılı olunmayabilir.
Sezaryen mi yoksa normal doğum mu daha iyidir?
Hamile kalan her kadının ilk aklına gelen doğumun ne şekilde olması gerektiği, sezaryen’in mi yoksa normal doğumun mu daha iyi olduğu sorusudur.
Bu sorunun doğru cevabı kişiden kişiye değişebileceği gibi hekimden hekime de farklılık gösterebilir.
Bu sorunun çözümünü bulmak için; öncelikle kişilerin istekleri, gebeliğin durumu, rahim içindeki bebeğin ve plasentanın değerlendirmesi, annenin anatomik ve sağlık durumunun hangi tür doğuma elverişli olduğu ile doktorun önerileri doğrultusunda karar şekillenmelidir.
Doğumun başladığını nereden anlayabilirim?
Doğumun 3 habercisi vardır. Bunlar sancıların başlaması, kanama veya lekelenmenin olması ve suyun gelmesidir. Bunların herhangi biri olduğunda derhal hastaneye başvurun.
Op.Dr.Tülin Kahveci