TÜLİN KAHVECİ-KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM
SAĞLIK VE GÜZELLİK PARTNERİNİZ
Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Taraması
Rahim ağzı kanseri erken teşhis imkanı olan ve hatta henüz kanserleşmeden yakalanma olasılığı olan bir kanser türüdür. Dolayısıyla kadınlarımızın düzenli aralıklarla tarama testlerini yaptırmaları çok önemlidir. Bu testler servikal smear ve HPV-DNA testleridir.
Servikal Smear Testi
Rahim ağzından alınan yayma (servikal smear, Pap smear veya servikal yayma olarak da bilinir) ile ilgili kurallar Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organisation [WHO]) tarafından düzenlenmiş ve 26 yıl boyunca uygulanmıştır. Ancak 2012 yılında Amerikan Kanser Cemiyeti (American Cancer Society [ACS]) ve Amerikan Obstetriyenler ve Jinekologlar Birliği (American College of Obstetricians and Gynecologists [ACOG]) arka arkaya yeni kılavuzlar çıkarmıştır. Bunlara göre taramanın başlangıcı, tarama aralığı, taramanın kesilmesi ve özel durumlarda uygulanacak yöntemler belirlenmiştir.
Smear testi çok uzun yıllardan beri rahim ağzı kanserini erken teşhis etmekte başarıyla kullanılmaktadır. Bununla birlikte bazı durumlarda yetersiz olabilmekte; smear sonucu normal olarak rapor edilmiş bazı kadınlar kısa bir süre içerisinde kanser ile karşılaşabilmektedirler.
Taramanın Başlangıcı
Smear testi ile taramanın başlangıcı 21 yaşından sonra olmalıdır. Daha önce yapılmamasındaki amaç; Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonlarındaki kendiliğinden gerilemesinin söz konusu olmasıdır, böylece kendiliğinden gerileyecek kişilerde lüzumsuz tetkik ve tedavi önlenmiş olacaktır.
Tarama Aralıkları
Servikal smear tarama aralıklarının 21-29 yaş aralığında 3 yılda bir olması yeterlidir. Daha sık alınması rahim ağzı kanserine karşı korunma ihtimalini artırmaz. 30-65 yaş arasında ise Pap smear tek başına yapılıyorsa yine 3 yılda bir, HPV testi ile birlikte yapılıyorsa 5 yılda bir tarama yapılması yeterlidir. HPV testi ile birlikte Pap smear taraması kansere karşı korunmada daha duyarlıdır.
Anne karnında DES’e maruz kalmış olanlar, HIV pozitif olanlar, bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi alanlar (kemoterapi ve kronik kortikosteroid tedavi de dahil) tarama kesilme kriterleri sağlanıncaya kadar yılda bir düzenli aralıklarla taranmalıdır.
Taramanın Kesilmesi
Tarama sonlanmasının 65 yaş olması konusunda tüm otoriteler fikir birliğine varmıştır. Daha ileri yaşlarda smear taraması gereksizdir.
Diğer jinekolojik nedenlerle rahimi alınmış kişilerde (CIN II ve III varlığı benign kabul edilmemektedir) takipte vaginal sitolojinin yeri yoktur. Rahim ağzının alınmadığı sadece rahimin alınması şeklinde ameliyat olan kişilerde normal tarama programı aynı şekilde devam etmelidir. CIN II ve III nedeniyle rahimi alınmış kişilerde; doktor tarafından görülen üç normal sitoloji ve son 10 yılda anormal/pozitif sitoloji yokluğunda tarama kesilmelidir.
Gebelerde Tarama
Gebelerde tarama ilk üç ayda yapılmalıdır. İlk üç ayda yapılan smear alma işleminin düşük veya bebek ölümüne yol açmadığı kesindir. Ancak leke tarzı kanama olabilir.
Servikal Smear Alınacak Kişinin Koşulları
Servikal Smear Testi Nasıl Yapılır ?
Servikal smear testi vajinal muayene sırasında rahim ağzından bir fırça yardımıyla alınan hücrelerin bir cama yayılması ile yapılır. İşlem ağrısızdır. Bu bir biyopsi veya parça alma değildir. Alınan sürüntü bir cama yayılır. Spray ile sabitlendikten sonra patolojiye gönderilir. Alınan örnek patolog tarafından incelenir. Smear testi sonunda patolog rahim ağzındaki hücrelerde anormal olanlar varsa onları rapor eder ve kadın doğum uzmanı da daha ileri tetkiklere başvurur.
HPV-DNA Testi Nedir?
HPV-DNA testi aynen smear testinde olduğu gibi vajinal muayene sırasında fırça ile alınan vajinal sürüntüden elde edilmektedir. Alınmış olunan örnek patolojiye değil laboratuara gönderilir. Labaratuar sonucu yüksek riskli bir HPV tipini gösterdiğinde kadın doğum uzmanı bu sonucu smear testi ile birlikte değerlendirerek daha ileri tetkiklere başvurmaktadır.